TRYB UDZIELANIA POMOCY SPOŁECZNEJ
Kto może uzyskać pomoc społeczną?
Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje:
- osobom posiadającym obywatelstwo polskie,
- uprawnionym cudzoziemcom,
przy czym muszą one zamieszkiwać i przebywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Jakie są warunki uzyskania pomocy?
Prawo do świadczeń pieniężnych przysługuje osobom samotnym i rodzinom, jeśli dochód nie przekracza kryterium dochodowego.
Aktualnie kryteria dochodowe wynoszą:
- dla osoby samotnie gospodarującej - 701 zł,
- osobie w rodzinie - 528 zł,
- rodzinie - 528 zł x liczba członków rodziny.
Za dochód przyjmuje się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku bez względu na tytuł i źródło jego uzyskania.
Jednocześnie muszą wystąpić powody uzasadniające przyznanie pomocy, np.:
- bezrobocie,
- niepełnosprawność,
- długotrwała lub ciężka choroba,
- przemoc w rodzinie,
- potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
- bezdomność.
- sieroctwo,
- bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych,
- zdarzenie losowe lub sytuacja kryzysowa.
Wymagane dokumenty:
- dokument stwierdzający tożsamość,
- zaświadczenie o posiadanych dochodach wszystkich członków rodziny wspólnie zamieszkałych i prowadzących wspólne gospodarstwo domowe,
- w przypadku osób chorych, niepełnosprawnych dokument poświadczający stan zdrowia lub niepełnosprawność,
- inne dokumenty poświadczające sytuację bytową rodziny ubiegającej się o wsparcie.
ETAPY PRZYZNANIA ŚWIADCZENIA Z POMOCY SPOŁECZNEJ
- Złożenie wniosku
Świadczenia udzielane są na wniosek:
- osoby zainteresowanej,
- jej przedstawiciela ustawowego,
- innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.
Pomoc społeczna może być także udzielana z urzędu.
Wniosek należy złożyć we właściwym Zespole Pracowników Socjalnych – jest ich 9 (każdy obsługuje mieszkańców określonego obszaru miasta). Pomocy osobom bezdomnym oraz cudzoziemcom udziela Zespół Pracowników Socjalnych Nr 11, ul. Biała 13/33.
Adresy, numery telefonów i przyporządkowanie ulic do poszczególnych Zespołów znajdują się w zakładce: Zespoły Pracowników Socjalnych.
Zespoły pracują w godzinach:
- poniedziałek: 8:00 – 17:00
- wtorek, środa, czwartek, piątek: 7:30 – 15:30
Wniosek można również złożyć w sekretariacie Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Białymstoku ul. Malmeda Icchoka 8.
- Sporządzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego
Wywiad przeprowadza pracownik socjalny w miejscu stałego zamieszkania lub w miejscu czasowego pobytu. Celem wywiadu jest ustalenie aktualnej sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osoby i rodziny oraz opracowanie planu pomocy.
Zasady i tryb przeprowadzania wywiadu reguluje Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 sierpnia 2016 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego. Brak zgody osoby zainteresowanej na przeprowadzenie wywiadu jest równoznaczne z rezygnacją z pomocy.
Strona występująca o pomoc powinna dysponować dokumentami, które pozwolą ustalić dane personalne oraz informacje niezbędne do ustalenia sytuacji rodzinnej, materialnej, stanu zdrowia.
Pracownik socjalny może również prosić o złożenie oświadczenia o posiadanym stanie majątkowym. Odmowa złożenia takiego oświadczenia może być podstawą do odmowy przyznania świadczenia. W razie wystąpienia dysproporcji pomiędzy wysokością dochodu udokumentowanego przez osobę / rodzinę ubiegającą się o przyznanie pomocy społecznej, a rzeczywistą sytuacją majątkową stwierdzoną przez pracownika socjalnego, można odmówić przyznania świadczeń z pomocy społecznej.
- Termin i sposób załatwienia wniosku o pomoc
Przyznanie świadczeń z pomocy społecznej następuje w formie decyzji administracyjnej. Od decyzji służy prawo do wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Białymstoku.
Załatwianie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania (art. 35 KPA).
- Realizacja przyznanego świadczenia
Zakres przyznanej pomocy jest zależny od wielu czynników, a w szczególności wynika z indywidualnej sytuacji każdej osoby lub rodziny, a także od możliwości finansowych MOPR. Musi być przy tym zgodny z celami pomocy społecznej. Pracownik socjalny po przeprowadzeniu wywiadu zaproponuje pomoc, która jest możliwa do udzielenia w danym przypadku i uzasadniona sytuacją osoby lub rodziny występującej o pomoc.
Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej zobowiązane są do współpracy z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej.
Brak współdziałania, a w szczególności:
- odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, lub niedotrzymanie jego postanowień,
- nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną lub wykonywania prac społecznie użytecznych,
- nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego przez osobę uzależnioną ,
- marnotrawienie przyznanych świadczeń
stanowią podstawę do:
- odmowy przyznania lub ograniczenia świadczeń,
- wstrzymania świadczeń pieniężnych,
- przyznania pomocy w formie świadczenia niepieniężnego.
ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE
Aktualnie kryteria dochodowe do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej wynoszą:
- dla osoby samotnie gospodarującej - 701 zł,
- osobie w rodzinie - 528 zł,
- rodzinie - 528 zł x liczba członków rodziny.
- zasiłek stały,
- zasiłek okresowy,
- zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
- wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd,
- świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla uprawnionych cudzoziemców.
Zasiłek stały
Zasiłek stały przysługuje pełnoletniej osobie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy:
- samotnie gospodarującej, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, tj. od kwoty 701 zł,
- osobie w rodzinie, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie tj. od kwoty 528 zł.
Osobą samotnie gospodarującą jest osoba prowadząca jednoosobowe gospodarstwo domowe, natomiast rodziną są osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.
Całkowita niezdolność do pracy oznacza całkowitą niezdolność do pracy rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albo zaliczenie do I lub II grupy inwalidzkiej lub legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Niezdolność do pracy z tytułu wieku oznacza ukończone przez kobietę 60 lat i mężczyznę - 65 lat.
Zasiłek stały ustala się:
- w przypadku osoby samotnie gospodarującej - w wysokości stanowiącej różnicę między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej, a dochodem tej osoby,
- w przypadku osoby w rodzinie - w wysokości różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie, a dochodem na osobę w rodzinie.
Kwota zasiłku stałego nie może być wyższa niż 645 zł i niższa niż 30 zł miesięcznie.
W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania lub zasiłku dla opiekuna zasiłek stały nie przysługuje.
Zasiłek okresowy
Zasiłek okresowy przysługuje:
- osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, czyli od kwoty 701 zł,
- rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny (kryterium stanowi iloczyn kwoty 528 złi liczby osób w rodzinie), w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.
Zasiłek okresowy ustala się:
- w przypadku osoby samotnie gospodarującej – do wysokości 50% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie,
- w przypadku rodziny – do wysokości 50% różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.
Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł.
Zasiłek celowy
Zasiłek celowy jest świadczeniem uznaniowym, przyznawanym na zaspokojenie niezbędnej potrzeby życiowej, a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.
Zasiłek celowy może być przyznany na zakup posiłku lub żywności w ramach Programu Rządowego ,,Posiłek w szkole i w domu”. Maksymalny dochód do uzyskania tego świadczenia stanowi 150% kryterium dochodowego, które aktualnie wynosi: dla osoby samotnie gospodarującej - 1051,50 zł, na osobę w rodzinie - 792 zł.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium ustawowe może być przyznany zasiłek celowy specjalny.
Wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd
Wynagrodzenie za sprawowanie opieki wypłaca się w wysokości ustalonej przez sąd.
ŚWIADCZENIA NIEPIENIĘŻNE
Praca socjalna
- Praca socjalna świadczona jest na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym.
- Praca socjalna prowadzona jest z osobami i rodzinami w celu rozwinięcia lub wzmocnienia ich aktywności i samodzielności życiowej, a ze społecznością lokalną w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działań instytucji i organizacji istotnych dla zaspokajania potrzeb członków społeczności.
Praca socjalna świadczona jest osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód. Zadanie to realizują pracownicy socjalni z Zespołów Pracowników Socjalnych.
Poradnictwo specjalistyczne
Poradnictwo specjalistyczne, w szczególności prawne, psychologiczne i rodzinne, jest świadczone osobom i rodzinom, które mają trudności lub wykazują potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów życiowych, bez względu na dochód.
W MOPR pomoc w zakresie poradnictwa prowadzą:
- Ośrodek Interwencji Kryzysowej, ul. Włókiennicza 7 (porady psychologiczne, prawne, pedagogiczne, rodzinne i socjalne),
- Dział Specjalistycznego Poradnictwa Socjalnego, ul. Malmeda Icchoka 8, pok. nr 1 i 2 (porady prawne, udzielanie informacji o prawach i uprawnieniach, w tym w szczególności porady z zakresu pomocy społecznej).
Interwencja kryzysowa
Pomoc przysługuje osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód.
Interwencja kryzysowa stanowi zespół interdyscyplinarnych działań podejmowanych na rzecz osób i rodzin będących w stanie kryzysu. Celem interwencji kryzysowej jest przywrócenie równowagi psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie.
Interwencja kryzysowa realizowana jest przez Ośrodek Interwencji Kryzysowej mieszczący się w Białymstoku przy ul. Włókienniczej 7 (czynny całodobowo).
(szczegóły w zakładce: Ośrodek Interwencji Kryzysowej)
Składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne
- Opłacanie składki zdrowotnej następuje za osoby, które nie posiadają ubezpieczenia z innego tytułu, a są uprawnione do zasiłku stałego z pomocy społecznej oraz m.in. objęte kontraktem socjalnym, indywidualnym programem zatrudnienia socjalnego;
- Opłacanie składki na ubezpieczenie społeczne następuje za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny (dotyczy osoby niepodlegającej obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego i rentowego). Dochód na osobę w rodzinie osoby opiekującej się nie może przekroczyć 150% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie tj. 792 zł.
Schronienie, niezbędne ubranie
Udzielenie schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego schronienia w noclegowni, schronisku dla osób bezdomnych albo schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi. Tymczasowe schronienie możliwe jest również w formie ogrzewalni.
Przyznanie niezbędnego ubrania następuje przez dostarczenie osobie potrzebującej bielizny, odzieży, obuwia odpowiednich do pory roku.
Pomoc ta jest świadczona we współpracy z organizacjami pożytku publicznego.
Pomoc w postaci gorącego posiłku
Posiłek przysługuje osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić.
Osoby dorosłe posiłki mogą spożywać w Dziennym Domu Pomocy Społecznej w Białymstoku, natomiast dzieci i młodzież w żłobku, przedszkolu lub szkole.
Pomoc w formie posiłku realizowana jest głównie w ramach programu ,,Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023. Program w zakresie dożywiania został przyjęty Uchwałą Nr 140 Rady Ministrów z dnia 15 października 2018 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego rządowego programu ,,Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023. Przyznanie posiłku w ramach programu warunkowane jest spełnieniem kryterium dochodowego, które dla osoby samotnie gospodarującej wynosi 1051,50 zł, na osobę w rodzinie - 792 zł) oraz okolicznościami, o których mowa w art. 7 ustawy o pomocy społecznej.
Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze
Pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych:
- przysługuje osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona,
- może być przyznana osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina nie może takiej pomocy zapewnić.
Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.
Usługi świadczone są w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia.
Odpłatność za usługi jest uregulowana przepisami Uchwały Nr XXVI/248/04 Rady Miejskiej Białegostoku z dnia 31 maja 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również trybu ich pobierania - jest ona uzależniona od dochodu świadczeniobiorcy.
W przypadku udokumentowania wydatków świadczeniobiorcy związanych z leczeniem, śmiercią w rodzinie, stratami z powodu wypadków losowych lub innych uzasadnionych przyczyn istnieje możliwość zwolnienia częściowego lub całkowitego z odpłatności za usługi.
Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.
Odpłatność za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustalana jest zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych. W przypadku tych usług również istnieje możliwość całkowitego lub częściowego zwolnienia od ponoszenia opłat.
Usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie przebywającej w ośrodku wsparcia, czyli: środowiskowym domu samopomocy, dziennym domu pomocy, schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi.
Sprawienie pogrzebu
Zadaniem z zakresu pomocy społecznej jest sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym. Sprawienie pogrzebu odbywa się w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego.
Potwierdzenie prawa do świadczeń opieki zdrowotnej
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych daje prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej osobom innym niż ubezpieczone posiadającym miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które posiadają obywatelstwo polskie lub uzyskały w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach spełniające kryterium dochodowe, o którym mowa w art. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, co do których nie stwierdzono okoliczności, o której mowa w art. 12 tej ustawy, na zasadach i w zakresie określonych dla ubezpieczonych.
W stosunku do tych osób dokumentem potwierdzającym prawo do świadczeń opieki zdrowotnej jest decyzja wydana przez Dyrektora MOPR.
Decyzję wydaje się po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego.
Z wnioskiem o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym występuje osoba Zainteresowana, a w sytuacjach nagłych – zakład opieki zdrowotnej udzielający świadczeń zdrowotnych. Postępowanie w sprawie ww. świadczeń może być wszczęte również z urzędu lub na wniosek właściwego NFZ.
Gminny program osłonowy w zakresie zmniejszenia wydatków poniesionych na leki przez mieszkańców Miasta Białegostoku
(szczegóły w zakładce: Programy)